De film Freaks

0
1198
blog placeholder

Freaks is een Amerikaanse thriller uit 1932, die werd geregisseerd door Tod Browning. De film, die werd gebaseerd op het korte verhaal “Spurs” van Tod Robbins, is jarenlang gezien als controversieel door de vele misvormde mensen in de hoofdrollen. De reactie op de film was zo negatief dat de studio al direct gedwongen werd om de film in te korten van anderhalf uur tot net iets meer dan een uur. De scènes die weggeknipt zijn, zijn verloren gegaan en inmiddels gaat men er vanuit dat ze nooit meer boven water zullen komen. Browning’s carrière, die er voor Freaks rooskleurig uitzag, onder andere door het regisseren van Bela Lugosi in de prachtige Dracula-versie van 1931, kwam door de negatieve ontvangst voortijdig aan een einde. Toch is duidelijk dat Tod Browning absoluut niet spotte met zijn mismaakte personages. Hij had in zijn jeugd in een reizend circus gewerkt, en veel gegevens in de film zijn gebaseerd op zijn persoonlijke ervaringen. Met zijn bijzondere hoofdrolspelers, levensechte in plaats van acteurs met make-up, probeerde hij de klassieke moraal weer te geven dat uiterlijke schoonheid niet perse hand in hand gaat met innerlijke schoonheid. In de film zijn de mismaakten per definitie eerlijke en aardige mensen, terwijl de echte monsters juist twee van de “normale” circus-medewerkers zijn.

Het verhaal van de film draait om de lilliputter Hans, gespeeld door Harry Earles. Hij is verliefd geworden op trapeze-artieste Cleopatra, een rol van Olga Baclanova, een mooie vrouw van normale lengte. Frieda, de ex-verloofde van Hans en in het echte leven zijn zus Daisy Earles, laat per ongeluk los dat Hans weliswaar klein is, maar een hoop geld heeft. Cleopatra smeedt hierop samen met haar vriend, de “sterke man” Hercules gespeeld door Henry Victor, een gemeen plan. Ze wil met Hans trouwen en hem daarna vergiftigen. Maar Hans overleeft het en met behulp van zijn bijzondere vrienden wordt Cleopatra gestraft voor haar lage daad.

Het uitblijven van succes direct na het uitkomen van de film wordt vaak geweten aan het optreden van de misvormde mensen. Toch is dat een beetje onlogisch. In die periode werden mismaakte mensen nog steeds zonder enige bedenking tentoongesteld in “Freak shows” van kermissen. Ook de acteurs in de film verdienden de kost op die manier. In die zin geeft de film, los van het spannende verhaal, de dagelijkse realiteit weer van de afgebeelde personages.

Daarbij worden de hoofdrolspelers niet anders dan respectvol in beeld gebracht. Niet alleen vanwege hun bijzondere uiterlijk zoals op de kermis, maar ook om hun persoonlijke eigenschappen en vooral om hun onderlinge vriendschap. Met de inkijkjes in het dagelijkse leven benadrukt de film juist dat de mensen met een bijzonder uiterlijk even menselijk zijn als de “normale” medewerkers. Zo is Olga Roderick, de “vrouw met de baard” getrouwd met “het menselijke skelet” Peter Robinson en bevalt van een dochter. Violet en Daisy Hilton, een Siamese tweeling, zijn respectievelijk verliefd op een clown en de circusbaas. Prince Randian, de man zonder armen en benen, rolt tijdens een gesprek een sjekkie en steekt hem aan, dit alles met zijn tong. Verder zien we de “armloze wonders” Frances O’Connor en Martha Morris, de “pinheads” Zip en Pip, Elvira en Jenny Lee Snow, de tweeslachtige Josephine Joseph en Koo-Koo het “vogelmeisje”.

Tientallen jaren later werden Tod Browning’s goede bedoelingen en de film Freaks gelukkig beter gewaardeerd. Zo werd de film in 1994 geselecteerd om opgenomen te worden in het “United States National Film Registry” vanwege het culturele, historische en ethische belang ervan. Ook kwam hij terecht op de vijftiende plaats van de Bravo-lijst van de honderd engste Film-momenten. Geheel terecht, want de eindscène is bloedstollend, en dat in een tijd zonder special effects. Hoewel Freaks natuurlijk in zwart-wit is uitgevoerd, heeft de film niet de stroperige traagheid die films van voor 1970 voor onze snelle ogen vaak hebben. In plaats van de voor ons zo gebruikelijke special effects en animatie staat de bijzondere cast garant voor een wonderlijke, spannende en ontroerende film. Misschien was Freaks gewoon zijn tijd veel te ver vooruit.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here