Egels zijn graag geziene gasten in de tuin. Ze zien er schattig uit, maar wat nog belangrijker is, ze eten insecten. Met egels in de tuin kun je op een milieuvriendelijke manier het aantal insecten beperken.
Voedsel
Egels gaan s’nachts op zoek naar voedsel. Ze zijn hierbij heel luidruchtig. Ze grommen, knorren en snuiven. Ze kunnen slecht zien maar omdat ze een goed reukvermogen hebben speuren ze daarmee hun prooi op. Hun voedsel bestaat uit: slakken, wormen, spinnen, larven, mieren, padden, pissebedden, jonge muizen en fruit. Ze moeten ook veel voedsel tot zich nemen want ze verbranden ook veel. In de wintermaanden kunnen ze niet genoeg voedsel vinden en dat is dan ook de reden dat ze een winterslaap houden. Tijdens de zomermaanden eet de egel zoveel dat zijn lichaamsgewicht aan het einde van de herfst zo ongeveer is verdubbeld. In november/december begint de winterslaap. Een egel kan worden bijgevoerd met kattenbrokjes, kattenvoer uit blik, muesli en fruit. Soms geven mensen de egel melk te drinken maar daar krijgt hij diarree van, een schaaltje water is beter.
De winterslaap
Als de winter begint gaat het dier zoeken naar een beschutte plek en daar maakt hij een nest. Om het nest te isoleren gebruikt hij gras, mos, bladeren en planten. Als het nest klaar is rolt het dier zich op en gaat slapen. Tijdens de winterslaap verbruikt hij maar heel weinig energie. Normaal is zijn hartslag 150 slagen per minuut, als hij slaapt zijn het er maar 20. De ademhaling is normaal 45 keer per minuut tijdens zijn slaap is dat 3-7 keer. De lichaamstemperatuur die normaal rond de 38 graden is, past zich aan de omgevingstemperatuur aan. Komt de temperatuur beneden de 4 graden dan wordt de egel wakker en gaat op zoek naar een warmer plekje. Veel jonge egels overleven een strenge winter niet. 40 procent haalt het eerste jaar niet. In maart is de winterslaap voorbij en komen ze weer te voorschijn. Ze zijn dan sterk vermagerd en hebben 25-30 procent van hun lichaamsgewicht verloren. Als de winter niet streng is geweest lopen de egels al weer eerder rond. Als ze dan niet bijgevoerd worden overleven ze de winter niet altijd. Er is niet genoeg voedsel te vinden.
Jonge egels
Na 9-11 maanden kan de egel zich voortplanten. Wanneer hij het andere geslacht ontmoet dan veroverd hij het vrouwtje met veel lawaai. Na de bevruchting staat het vrouwtje er alleen voor. De draagtijd is 31-35 dagen. De jongen worden tussen mei en september geboren.
Een nestje jongen bestaat uit 5-7 egeltjes. Als de egels worden geboren hebben ze nog zachte stekels die plat liggen in het geboortevlies. Maar een aantal uren later zijn de stekels opgedroogd en kunnen ze vijanden op afstand houden. Bij de geboorte hebben ze ongeveer 100 stekels, na 3 weken zijn het er 2000. In de daarop volgende maanden worden de stekels steviger en vermeerden ze tot tussen de 6000-8000. De stekels zijn in de grote rugspier geplant. Wanneer er gevaar dreigt spant hij deze aan, de kop en poten zijn dan helemaal verdwenen, er is een stekelige bal overgebleven.
Aandachtspunten
– Een egel hoort buiten. Haal hem dus niet in huis. Ze komen dan in aanraking met andere bacteriën en daar hebben ze geen weerstand tegen.
– Door hun stekelige vacht hebben ze niet veel last van natuurlijke vijanden. Roofvogels trekken zich trouwens niets aan van hun stekelige vacht. Ze nemen hun prooi mee in hun klauwen. Toch gaan veel egels dood omdat ze worden overreden door auto’s. Bij aankomend gevaar rollen ze zich op in plaats van te vluchten.
– Zorg ervoor dat egels voldoende mogelijkheden hebben om uit een tuin te komen zonder dat ze over de weg moeten lopen. Dat kan door gaten van 12 cm breed en hoog in de erfafscheiding te maken.
– Pas op met het verwijderen van een berg blad of tuinafval. Dit is een plek waar egels graag zijn.
– Egels kunnen goed zwemmen maar ze kunnen niet tegen een steile wand op klimmen. Trappetjes of plankjes kunnen hierbij helpen.
– Gebruik geen bestrijdingsmiddelen. Als egels dit binnen krijgen (door het eten van besmette dode diertjes) kunnen ze zelf ook dood gaan.
– Om egels in de tuin te houden kun je een egelhuis maken die je op een beschutte plek neerzet.
– Egels houden niet van kaal land om ze te lokken laat je bladeren, takken en composthopen liggen.
– Egels kunnen goed klimmen maar in afscheidingen van gaas kunnen ze vast komen te zitten.
– Egels zijn beschermde dieren, laat ze zoveel mogelijk met rust
– Het gehoor van de egel is heel gevoelig, hij schrikt snel.
– Egels hebben snorharen en haar op de flanken waarmee ze bodemtrillingen, verkeer en vijanden kunnen voelen.
– Rond de derde week krijgen ze een melkgebit. Na 2-3 maanden verruilen ze die voor een blijvend gebit.
