Lifestyle

Gedrag versus spreken

932

Communicatie

Mensen communiceren op twee manieren. De ene is met opzet, de andere is per ongeluk. Het vreemde is echter dat de opzettelijke communicatie vaker een leugen is dan de ongecontroleerde. De ongecontroleerde communicatie kun je dan weer opdelen in twee soorten. De ene is lichamelijke communicatie of non-verbale en de andere is ons gedrag in de loop van de tijd. Die non-verbale communicatie kan tot op zekere hoogte ook nog gecontroleerd worden, maar ons gedrag in de tijd is iets dat buiten onze controle valt. Een gevolg van het feit dat ons geheugen moeite heeft om gedrag over een langere tijd te onthouden. Aan ons gedrag is dan ook vaak te herkennen wat we eigenlijk bedoelen.
Index

Communiceren

Eigenlijk is alles wat mensen doen en zeggen communicatie. Daarbij kunnen we onderscheid maken in directe communicatie en indirecte. Directe communicatie is wat we doen als we praten, ons in een bepaalde situatie op een bepaalde manier gedragen en hoe we wat we zeggen en doen ondersteunen met gebaren en mimiek. Dus als ik tegen iemand zeg dat ik hem aardig vind, dan zal ik daar een vriendelijk gezicht bij trekken of een glimlach tonen.

Index

Indirecte

Indirecte communicatie is echter iets anders. Dat is de communicatie die we creëren door langere tijd met iemand te praten of het verhaal dat we creëren met ons gedrag over een langere periode. Het is deze indirecte communicatie die bij anderen leidt tot een persoonlijkheidsbeeld van ons. Zo wordt iemand bijvoorbeeld gierig genoemd, omdat hij in zeventig of tachtig procent van de ontmoetingen altijd zulke goedkope cadeaus geeft. Of we noemen iemand een uitbuiter, omdat hij zich altijd laat trakteren en zelden zelf trakteert als wij hem ontmoeten.

Ons gedrag over langere tijd zegt dus vaak meer over onze persoonlijkheid, dan dat wat we te vertellen hebben. Dat leidt er vaak toe dat anderen, die langere tijd met ons samenwerken, een ander beeld van ons hebben dan wijzelf hebben. Omdat wijzelf vaak proberen om steeds hetzelfde verhaal te vertellen, het verhaal dat wij over onszelf willen vertellen. Zelfs als dit verhaal afwijkt van wat we in ons gedrag laten zien.
Index

Sprekend gedrag

Er zijn genoeg voorbeelden van gedrag dat boekdelen spreekt, terwijl de mens die het gedrag vertoont hele andere verhalen vertelt. Een voorbeeld is de Islam. Het verhaal dat dit boek vertelt is er een van menselijkheid en medemenselijkheid. Dit is niet anders dan de verhalen die je terugvindt in de bijbel en de thora. Sommige aanhangers van de Islam, het Christendom en het Judaïsme laten in hun gedrag vaak een ander verhaal zien. Het is het verhaal van de angst voor hun medemens, wat zich uit in wantrouwen of misbruik van macht. Dit betekent bijvoorbeeld dat men tegenover zijn mede-gelovigen zegt het woord gods te geloven en te volgen. Echter tegenover een ongelovige maakt men gebruik van geweld of men verleent geen hulp indien dit nodig is. Dit is misschien het meest opvallende voorbeeld, maar zo zijn er nog veel meer voorbeelden te geven waar gedrag en wat men zegt te zijn tegenstrijdig zijn.
Index

Politici

Zo zeggen de meeste politici dat ze er zijn voor de burger. Maar zodra het economisch slecht gaat en de inkomsten van de overheid achteruit gaan, moeten niet de politici inleveren maar de burgers. Er is nog nooit een politicus geweest die beloofd heeft in economisch slechte tijden te gaan werken voor een vergoeding op uitkeringsniveau. Het meest opvallende voorbeeld van de tegenstrijdigheid tussen wat gezegd wordt en gedaan is dat van de afschaffing van de slavernij in de Nederlandse koloniën. In 1814 tekende Koning Willem I al een verdrag om de slavernij af te schaffen. Daarna duurde het tot 1848 voordat het op het Nederlandse deel van Sint Maarten werd afgeschaft, omdat het toen ook werd afgeschaft op het Franse deel. In 1860 werd het afgeschaft in Nederlands Indië. Terwijl het nog tot 1863 duurde voordat het in de rest van het Nederlandse koninkrijk werd afgeschaft. Waarna overigens de slaven nog tien jaar op de plantages moest werken tegen een slavenloontje. De politici zeiden dus al in 1814 dat ze geen slavernij meer wilden, waarna het nog 60 jaar duurde voordat hun gedrag daarmee overeen kwam.
Index

Managers

Ook managers hebben vaak hun mond vol over het belang van goede werkplekken en goed werk voor hun werknemers. Waarbij een goede werkplek veilig is, zowel fysiek als emotioneel. Terwijl goed werk uitdagend en motiverend is. Maar het meeste werk is geestdodend repeterend en uitgebeend tot eenvoudige taken, zodat zelfs de meest simpele werknemer het kan doen. Alles om ervoor te zorgen dat het opleiden van nieuwe werknemers niet veel kost. Natuurlijk zijn er ook uitdagende werkzaamheden, maar die zijn zo georganiseerd dat werk en privé door elkaar heen gaan lopen. Terwijl de managers zelf ook werk en privé niet weten te scheiden.
Dus praten over goede werkplekken en goed werk is niet hetzelfde zoals het werk is georganiseerd binnen bedrijven.
Index

Onderwijs

Nog een voorbeeld waar het verhaal niet klopt met het gedrag is het onderwijs. Het onderwijs heeft het doel om iedere Nederlander voor te bereiden op zijn deelname aan de complexe samenleving. Toch zijn er nog steeds Nederlanders die niet kunnen lezen. Daarnaast verlaten nog heel veel Nederlanders het onderwijs zonder een diploma. Maar wat nog veel opvallender is, is dat de meeste Nederlanders niet echt instaat zijn om te begrijpen wat de meeste politici zeggen. Wat betekent dat ze eigenlijk buitenspel staan als het gaat om politiek en deelnemen aan een complexe samenleving. Iets wat bijvoorbeeld blijkt uit het feit dat de meeste kiezers stemmen op basis van het gevoel dat het gedrag van een politicus bij hun oproept.
Index

Gedrag

Ons gedrag zegt vaak meer over wat we echt bedoelen, dan wat we in woorden zeggen. Hoewel politici de meest opvallende voorbeelden zijn van deze tegenstrijdigheid, zie je het bij iedereen. Tijdens sollicitatiegesprekken poetsen de meeste mensen hun inbreng bij hun vorige werkgever op. Waarna op de werkplek vaak blijkt dat men allerlei vaardigheden ontbeert om het werk effectief en efficiënt te kunnen doen. Iets wat echter niet echt een probleem is, omdat de meeste werkgevers in hun vacatures het werk mooier voorstellen dan het in werkelijkheid is. Waardoor een werknemer vaak wonderwel geschikt blijkt voor de werkzaamheden die passen bij de functie. Vandaar ook dat we in de loop der jaren een bepaald beeld vormen van de mensen waarmee we samenleven en -werken. Vaak een beeld dat niet overeenkomt met het beeld dat iemand in zijn verhalen over zichzelf vertelt.
Index