Invaliditeit of ‘invalide zijn’ is in de volksmond beter bekend als ‘gehandicapt zijn’. Een gehandicapte kan bepaalde functies (met bijvoorbeeld de geest, het lichaam) niet meer uitvoeren. Het kan een aangeboren afwijking zijn of iemand kan een blijvend letsel oplopen bij een ziekte of ongeval.
Geestelijk gehandicapt
We spreken van een geestelijk gehandicapte of invalide als het gaat om iemand met een afwijking in de hersenen (in de geest). Personen met zo’n afwijking gaan anders reageren op situaties en gaan naar een gespecialiseerde school of instelling hiervoor. Het grote deel van deze gehandicapten kunnen de evolutie van de valide of niet-gehandicapte mensen niet volgen en blijven qua niveau vaak als baby, kleuter of peuter achter. Het grote probleem hierbij is dat het lichaam wel evolueert.
Lichamelijk gehandicapt
Naast de geestelijk gehandicapten hebben we ook lichamelijk of fysieke gehandicapten. Deze groep kunnen we opsplitsen in verschillende onderdelen. Zo hebben we bijvoorbeeld de sensoriële handicap. Hieronder verstaan we de visuele handicap (afwijking van het oog, denk aan blindheid) en de auditieve handicap (afwijking van het oor, denk aan doofheid). Een andere grote groep is de handicap van het spierstelsel en beenderstelsel. Voorbeelden zijn verlamming of dwarslaesie. Verlamming is een gevolg van het uitvallen van het motorische zenuwstelsel, of een deel ervan. Personen met verlamming verliezen vaak (een deel van) hun kracht of coördinatie. Bij dwarslaesie vindt er een onderbreking van het ruggenmerg plaats waardoor de zenuwen (vanaf het niveau van de onderbreking) uitvallen. Enerzijds ‘beperkt’ dit zich soms tot enkel de benen, dan spreken we van paraplegie. Als armen en benen verlamd zijn, noemt men dit tetraplegie.
Geschiedenis
Als we door de geschiedenis bladeren kunnen we zeker een evolutie vinden in de behandeling van invaliden. Zo werden bijvoorbeeld een hele tijd geleden kinderen gedood als ze bij de geboorte gezien werden als ‘onvolwaardig’. Vroeger zag men gehandicapten als personen die een gevaar zouden kunnen betekenen voor het ras. Na een tijd werden deze kinderen niet meer gedood, maar belandden ze desondanks in de slavernij en bedelarij. Termen als ‘idioot’, ‘mongool’ en ‘achterlijk’ kunnen een beeld geven van hoe invaliditeit in de geschiedenis werd gezien. Tegenwoordig is er gelukkig een andere visie ontwikkeld tegenover gehandicapten. Ze worden veeleer gezien als personen met een (functie)beperking.
Invaliditeit nu
Tegenwoordig wordt er veel gedaan om invalide personen zo goed mogelijk op te vangen. Vrijwel alle publieke plaatsen, en ook het openbaar vervoer, hebben aangepaste mogelijkheden voor gehandicapten. Tevens kan men gebruik maken van hulpmiddelen, zoals een rolstoel. Vaak krijgt de invalide persoon ook hulpverlening (gehandicaptenzorg, thuiszorg) en financiële bijstand. Naast deze zaken zijn er tal van organisaties en verenigingen die de personen in kwestie helpen bij het verwerkingsproces en andere zaken waar invaliden mee te kampen hebben.
Paralympische Spelen
De Paralympische Spelen zijn zoals de Olympische Spelen, maar dan voor lichamelijk gehandicapten. Ze bestaan uit zomer- en winterspelen. Het idee is in 1984 gestart, toen waren het echter spelen voor oorlogsveteranen uit de Tweede Wereldoorlog met een rugletsel. De spelen zijn echter geëvalueerd tot spelen voor gehandicapten waarbij tegenwoordig gemiddeld 500 gehandicapte atleten deelnemen. Voor personen met een auditieve handicap zijn er Deaflympische Spelen.
