Critici zijn van mening dat het voortdurende werk aan het beroemdste symbool van Barcelona niet langer volgens het plan van de architect wordt uitgevoerd.
Toeristen zijn niet alleen onder de indruk van de groteske architectuur van de Sagrada Familia, maar ongetwijfeld ook van de grote aantal andere toeristen die foto’s nemen van de onvoltooide basiliek. Niet minder van 2,8 miljoen mensen bezochten dit symbool van Barcelona tussen juni 2007 en mei 2008.
Het eerste wat de toerist ziet is de originele constructie van de Moderne architect Antoni Gaudi, welke hij nog bij leven heeft kunnen aanschouwen vlak voor hij op 74 jarige leeftijd kwam te overlijden na te zijn aangereden door een tram. Vanaf dat moment is het oppervlak van het gebouw verdrievoudigd, in het centrale deel worden al diensten gehouden. Als de huidige snelheid van bouwen doorgaat is de gehele basiliek over ongeveer 20 jaar afgebouwd.
De grootste uitdagingen voor de toekomst zijn de 170 meter hoge koepel die e kroon op de tempel moet worden en zwevende trappen boven Mallorca straat, waarvoor verschillende gebouwen moeten worden gesloopt die nu nog bewoond worden. Maar de vraag is: is dit nu werkelijk het werk van Gaudi waar de talloze toeristen naar komen kijken? Zij weten dat het gebouw nog niet gereed is en dat de ontwerper dood is. Er wordt verteld – en ook geloofd – dat de bouw “in de geest van Gaudi” wordt voltooid.
Maar de waarheid is dat deze geest zich maar moeilijk in steen en cement laat vatten omdat Gaudi niet een architect was die vanaf een definitieve blauwdruk werkte. Het is bekend dat hij altijd aanwezig was bij de bouw van een nieuw deel en tijdens de bouw talloze veranderingen doorvoerde.
Het is jaren geleden dat de voortdurende voltooiing van de Sagrada Familia voor het laatst kritiek kreeg. In 1990 was er een dag van protest toen beelden van de moderne kunstenaar Josep Maria Subirachs in het gebouw werden verwerkt. Maar een manifest uit 2008 stelt dat het onmogelijk is te bepalen waar het werk van Gaudi begint of eindigt.
“Wat overduidelijk is, “ zo stelt het manifest, “is de middelmatigheid van de groep technici en ontwikkelaars die alle goede bedoelingen hebben maar vol zijn van paternalisme in het beste geval, en welke eens te meer Gaudi gebruiken om hun persoonlijk stempel op het gebouw te drukken, in plaats van zich te houden aan het originele werk.”
Het manifest, genaamd “Gaudi en alerta roja” of “Rood alarm voor Gaudi” werd ondertekend door kunst critici, architecten en directeuren van galerieën, waaronder Manuel Borja-Villel, het hoofd van de Reina Sofia. De Sagrada Familia is niet het enige onvoltooide gebouw van Gaudi dat tot ongerustheid leidt.
De kerk van Colònia Güell, een buitenwijk van Barcelona sterk verbonden met de textiel industrie, werd nooit voltooid omdat het geld op raakte. Tussen 1999 en 2002 hebben architecten uiterst controversiële elementen aan de crypte toegevoegd. Het manifest vraagt ook om deze crypte in de originele staat te herstellen en het hoofd van het project te ontslaan. Architect Antonio González Moreno-Navarro, verantwoordelijk voor de restauratie van het werk van Gaudi in openbaar bezit, geeft toe dat wat begon als een eenmalige schoonmaak op basis van een foto uit 1915 uiteindelijk een veel groter project werd waarbij de as van de entree werd verlegd en er duidelijk elementen van veel modernere materialen zijn toegevoegd. Aan het eind van het werk plaatste de architect een steen met de begindatum van het werk (1908) en de einddatum (2002), gevolgd door het woord “Amen”. Hij wilde het verschil duidelijk maken tussen zijn aanvullingen en het originele werk.
