Tegelkachels
In veel landen waar het vaak erg koud worden al eeuwenlang kachels van steen gebruikt. In Oost Europa en Duitsland zijn dat vooral tegelkachels, die worden opgebouwd van zachtgebakken tegels met een dikte van vijf centimeter. Een tegelkachel is een zogenaamde accumulatie-kachel. Je verbrandt er gedurende een korte tijd, een uur of anderhalf, hout in op een hoge temperatuur. Door de hoge temperatuur verbrandt het hout volledig en dus “schoon”. Rookgassen worden door vuurvaste gemetselde schoorstenen afgevoerd. De stenen kachel, maar ook de schoorstenen geven daarna nog urenlang hun warmte af aan de muren van het huis. De grootte van de stookkamer, de schoorstenen en de massa leem in de kachel staan met elkaar in verhouding, waardoor een enorm hoog rendement kan worden bereikt. Twee keer een uurtje stoken is voldoende voor een heel etmaal behaaglijke warmte. Als het systeem goed berekend wordt, kunnen deze ouderwetse tegelkachels een heel huis verwarmen en bijvoorbeeld worden aangesloten op vloerverwarming of een boiler met warmte-wanden.
Speksteenkachels
Een ander soort stenen kachel is de speksteenkachel, die uit Finland komt. Speksteen is een vrij zachte natuursteen, die net als de lemen tegels veel warmte kan absorberen en dit geleidelijk weer af staat. Ook een speksteenkachel hoeft maar een of twee keer per etmaal opgestookt te worden, slechts een of twee uur lang. Daarna geeft de kachel nog uren lang een stralingswarmte af. Veel speksteenkachels zijn gebouwd volgens het beproefde tegenstroomprincipe. Dit maakt de speksteenkachel tot de meest compacte en efficiënte vorm van houtgestookte accumulatiekachels.
De luchttoevoer en de optimalisatie van de energie-afgifte zijn in de modernere modellen nog verder geperfectioneerd. De vrijgekomen energie uit het hout wordt in zeer korte tijd door het speksteen opgenomen, kan daar lang blijven en wordt heel geleidelijk uitgestraald.
De speksteenkachel en het milieu
Een speksteenkachel is relatief compact en vormt een ideale warmtebron. Ook uit het oogpunt van een schoner milieu is een speksteenkachel een goede optie. De kachel brandt schoon en zuinig dankzij de zeer hoge temperatuur van verbranding. Omdat de speksteenkachel stralingswarmte afgeeft en geen lucht verwarmt en droog maakt, zoals een centrale verwarming, hoeft er minder geventileerd te worden waardoor er ook minder warmte verloren gaat. Daarbij is hout een herplantbare energiebron, die niet op raakt zoals olie en gas. Hout is ook nog eens een duurzame bron van energie, die CO2 -neutraal is. Dit houdt in dat de hoeveelheid CO2 die wordt uitgestoten bij de verbranding, gelijk is aan de hoeveelheid CO2 die de boom tijdens zijn leven uit de lucht heeft opgenomen. Als de boom in het bos was vergaan in plaats van als brandhout te eindigen, zou precies dezelfde hoeveelheid CO2 weer aan de lucht zijn afgegeven. Maar de energie moet wel op een verantwoorde manier uit het hout worden gewonnen en optimaal worden gebruikt, hetgeen bij speksteenkachels doorgaans het geval is. Zeker vergeleken met metalen houtkachels, die de hele tijd moeten branden, vaak geen volledige verbranding leveren en waarbij een groot deel van de vrijkomende energie verloren gaat via het rookkanaal.
De speksteenkachel en je gezondheid
Behalve het milieu is ook je gezondheid gebaat bij een Finse speksteenkachel. Stralingswarmte is een heel ander soort warmte dan die van een centrale verwarming, die verwarmt door de lucht in huis op te warmen. Bij gebruik van een CV moet de thermostaat al gauw op zo’n 22° C staan om het warm en behaaglijk te hebben. Met een speksteenkachel kan de luchttemperatuur in de woning over het algemeen een stuk lager blijven, terwijl je het toch lekker warm hebt. De behaaglijke stralingswarmte, waaronder infraroodstraling, dringt diep door in je lichaam en is een weldaad voor je bloedsomloop, je spieren en gewrichten. Omdat de lucht in huis niet zo warm hoeft te worden, droogt deze ook niet uit, wat weer ten goede komt aan je ogen en je huid, die veel minder uitdrogen. De hogere en natuurlijkere luchtvochtigheid voelt minder benauwd aan en ademt daardoor veel prettiger. Omdat er minder lucht in beweging is, circuleert er ook nog eens veel minder stof in de lucht, wat eveneens een voordeel is voor je ademhalingsorganen.
Kortom, speksteenkachels leveren een natuurlijke en behaaglijke warmte. Goed voor je gezondheid en ook nog eens verantwoord ten opzichte van het milieu.
