Deze vragen stelde ik mij na het lezen van diverse artikels in de Belgische pers m.b.t. een middelbare school studente die na een uitspraak van de Belgische Raad van State alsnog een A-attest ontving. Voor Nederlandse lezers: een A-attest is een attest dat een leerling in het middelbaar onderwijs in België ontvangt op het einde van het schooljaar indien hij/zij onvoorwaardelijk naar het volgend leerjaar mag overgaan. De beslissing of een scholier mag overgaan wordt genomen door de klassenraad van de school waar de leerling school loopt.
In eerste instantie had de leerlinge in kwestie een C-attest bekomen. Een C-attest houdt in dat je gezakt bent, niet mag overgaan naar het volgende leerjaar en het gevolgde leerjaar dient over te doen.De leerlinge en haar ouders verklaarden zich niet akkoord met de door de school genomen beslissing en gingen in beroep bij de Raad van State (het hoogste rechtsorgaan in België). Deze besliste dat aan het meisje een A-attest verleend diende te worden.
Hierbij is het nuttig om weten dat in sommige artikels m.b.t. deze zaak vermeld werd dat de studente aan leerstoornissen zoals dyslexie en aandachtsstoornis lijdt en dat de school onvoldoende begeleiding had geboden. Een krant vermeldde dat het meisje en haar ouders reeds 5 keer in het gelijk gesteld werden alvorens de meest recente beslissing van de Raad van State die bovendien ook nog eens een dwangsom van 1250 euro/dag oplegde aan de school voor elke dag dat het attest niet zou afgeleverd worden na de datum van beslissing.
Dat deze beslissing de nodige reacties teweeg zou brengen, verwonderde mij niet. De aard van sommige reacties verwonderde mij echter wel: sommige verontwaardigde krantenlezers uitten de mening dat het meisje en haar ouders de leerstoornissen achteraf zouden aangebracht hebben om alsnog een A-attest af te dwingen. Anderen waren van mening dat het absoluut niet kan dat rapportcijfers aangevochten worden. Vele reacties werden duidelijk op emotionele wijze neergeschreven, zonder enige vorm van dossierkennis. Ik ga er vooralsnog vanuit dat leerstoornissen niet gefingeerd worden en mits begeleiding goede studieresultaten niet in de weg dienen te staan.
Wanneer ik het nieuws voor het eerst vernam, had ik geen waardeoordeel. Ik ging en ga er nog steeds vanuit dat de Raad van State niet over een dag ijs is gegaan alvorens een beslissing te nemen. Wat ik me wel afvroeg is, hoever het zo is kunnen komen.
Ik ga er vanuit dat de school op de hoogte was van de leerstoornissen van de studente. (Mogelijk was dit niet het geval, dan ligt een gedeelte van de verantwoordelijkheid zeker bij de ouders) Ik kan me levendig voorstellen dat het niet voor iedere school evident is een leerling met leerstoornissen te begeleiden. Ik kan me even goed voorstellen dat niet iedere leerstoornis ertoe lijdt dat een scholier naar het Buitengewoon Onderwijs (in Nederland: Speciaal Onderwijs) verwezen dient te worden.
Ik ben van mening dat indien een leerling niet verwezen wordt naar Speciaal Onderwijs, het regulier onderwijs voldoende in staat moet zijn om de scholieren de nodige begeleiding en ondersteuning bij het studeren te kunnen bieden. Indien een school niet in de mogelijkheid is deze ondersteuning te bieden, dan dient dit vooraf aan de ouders en de studenten gemeld te worden.
Ik ga er vanuit dat de beslissing van de Raad van State gerechtvaardigd is. De leerlinge en haar ouders zijn immers, uitgaande van de berichtgeving, 5 keer in het gelijkgesteld alvorens het A-attest werd afgeleverd. Dit lijkt mij een ontzettend lange en slopende procedure.
Naar aanleiding van deze zaak heeft Vlaams Minister van Onderwijs, Pascal Smet, aangekondigd dat de huidige procedures zullen worden herbekeken en het is de bedoeling dat leerlingen gemakkelijker een C-attest zouden kunnen aanvechten. Dit lijkt in eerste instantie een goede zaak: volgens mij zit niemand te wachten op een gerechtelijke en slepende procedure waarbij de beslissing uiteindelijk door een rechtsorgaan genomen wordt dat zich wel heel ver van de dagdagelijkse realiteit van de schoolpoort bevindt.
De minister wil de rechten van de leerlingen versterken en de communicatie rond het examenreglement transparanter maken. Dit klinkt goed, ware het niet dat de minister van mening is dat de procedure binnen de school zelf dient te blijven. Ik vrees dat in dit geval voorbij gegaan wordt aan het feit dat de problemen meestal in de school beginnen.
Het is vooral belangrijk dat alle scholieren en ouders die dat wensen de kans krijgen om in beroep te gaan tegen een beslissing van de klassenraad. Met de huidige gerechtelijke procedure is de kans groot dat enkel wie kapitaalkrachtige ouders heeft, in staat is om een procedure te starten.
De voorzitter van de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) is voorstander van een laagdrempelige procedure die in eerste instantie in de school zelf wordt opgestart, maar die indien binnen het kader van de school geen oplossing wordt gevonden, ook buiten de school kan worden voortgezet. Hier kan ik mij wel in vinden: onafhankelijkheid en neutraliteit zijn belangrijk om tot een goede beslissing te kunnen komen. De oprichting van een college dat bestaat uit leraren, docenten en deskundigen uit andere scholen zou alvast een stap in de goede richting zijn.
