Astma is een chronische infectie-ziekte van de luchtwegen. Het is geen zeldzame ziekte want wel 5 op de 100 mensen heeft er last van. Bij kinderen is dit aantal nog hoger en de ziekte blijkt ook alsmaar toe te nemen, met name in grote steden.
Als je last hebt van astma dan krijg je aanvallen, waarin je buiten adem raakt en een beklemmend gevoel op de borst krijgt. Hiervan krijg je het benauwd en ga je piepend ademhalen en hoesten. De oorzaak van deze klachten is dat de luchtwegen ontstoken en vernauwd zijn. Ook zijn de luchtwegen daardoor veel gevoeliger en raken zij erg snel geirriteerd. Veel astmapatienten krijgen daarom ook naast de astma ook nog last van allerlei allergieen. De mate waarin je astma kunt hebben verschilt sterk per persoon. Sommige mensen hebben er voortdurend last van, maar anderen hebben de klachten alleen tijdens aanvallen.
Astma kun je op iedere leeftijd krijgen, maar vaak openbaart de ziekte zich jonge leeftijd, al voor het derde levensjaar. Men weet eigenlijk niet waarom de een astma krijgt en de ander niet. Er zijn wel aanwijzingen dat de ziekte in sommige gevallen een erfelijke aandoening is. Dus als je een astma-patient in de familie hebt, loop je meer risico. Maar ook kinderen die te vroeg zijn geboren of waarvan de moeder tijdens de zwangerschap rookte, zullen vaker last krijgen van astma.
Een astma-aanval wordt vaak veroorzaakt door een aantal heel verschillende prikkels. Dit kan stress zijn of koude lucht, een lichamelijke inspanning of de aanwezigheid van stoffen die allergische reacties oproepen, zoals stof, pollen, huidschilfers, luchtvervuiling, bepaalde voedingsmiddelen, parfum en sigarettenrook. Ook een virusinfectie, zoals een verkoudheid, of een bacteriele infectie kunnen de klachten oproepen. Met name een aantal van deze verschillende prikkels samen, kunnen leiden tot een astma-aanval.
Tijdens een aanval zwellen de slijmvliezen in de luchtwegen op en raken geirriteerd en ontstoken. Hierdoor wordt er meer slijm geproduceerd en trekken de spieren van de luchtwegen zich samen. Al met al is er dan minder ruimte waar de lucht door in en uit kan stromen. De astma aanvallen komen en gaan, en het verschilt per persoon hoe vaak dat gebeurt. Ook kunnen de aanvallen van een persoon heel verschillend in heftigheid zijn. Er zijn ook patienten die er alleen last van hebben in bepaalde jaargetijden.
Astma is niet te genezen, maar in het algemeen wel goed behandelbaar. Met geneesmiddelen worden de klachten onder controle gehouden en verlicht. Hierdoor duren de aanvallen maar een paar minuten of uren, terwijl dat zonder behandeling een aantal dagen zou kunnen zijn. Ook voorkomen de medicijnen dat de aanvallen steeds heftiger worden. Astma heeft natuurlijk wel gevolgen voor de kwaliteit van het leven van de patient. Dit omdat de ziekte de dagelijkse activiteiten kan beperken en omdat de aanvallen vervelend zijn en ook wel als beangstigend ervaren kunnen worden. De meeste astmapatienten leren leven met hun klachten, dankzij de behandeling. Maar voor sommigen kan de ziekte sterk invaliderend zijn en in uitzonderlijke gevallen zelfs levensbedreigend, vooral als de noodzakelijke behandeling uitblijft.
Er zijn verschillende soorten geneesmiddelen die worden ingezet om de klachten te verlichten en de astma onder controle te houden. Omdat de mate waarin je astma kunt hebben enorm verschilt zal de behandelend arts per patient moeten bepalen welke medicijnen er precies nodig zijn. Er zijn twee verschillende soorten medicijnen: ontstekingsremmers en luchtwegverwijders.
Ontstekingsremmers zijn vaak ontstekingsremmende corticosteroïden, die door de patient zelf worden toegediend met een inhalator. Deze medicijnen moeten voortdurend gebruikt worden, dus niet alleen tijdens een aanval. Dit omdat zij de achterliggende oorzaken van de astma bestrijden en daarmee helpen om het risico van een astma-aanval verminderen.
Luchtwegverwijders zitten eveneens meestal in een inhalator, maar worden alleen gebruikt tijdens een aanval. Het medicijn, dat zoals de naam al aangeeft de luchtwegen verwijdt en open zet, werkt binnen enkele minuten. Astma-patienten die alleen maar af en toe eens last hebben van een aanval gebruiken vaak alleen maar een luchtwegverwijder. Ditzelfde geldt voor mensen die last hebben van de zogenaamde inspannings-astma, zij nemen de geneesmiddelen alleen in als ze gaan sporten.
Er zijn verschillende inhalators, zowel met poeder als met vloeistoffen. Deze laatste soort wordt vaak puffer genoemd. Bij alle soorten inhalators is het heel belangrijk dat ze goed gebruikt worden zodat het geneesmiddel diep in de longen terecht komt en niet alleen maar in de mond. Lees daarom goed de gebruiksaanwijzing of vraag desnoods een duidelijke instructie aan de behandelend arts. Daarnaast zul je als astma-patient natuurlijk zoveel mogelijk de prikkels moeten vermijden die een astma-aanval kunnen uitlokken. Zoek bijvoorbeeld geen rokerige ruimten op en hou je huis zoveel mogelijk stofvrij.
