De Argentijnse Eva Perón, ook wel Evita genoemd, was een inspirerende vrouw. Als meisje van bescheiden komaf werd ze de belangrijkste vrouw van Argentinië. Ze werd niet alleen bejubeld als levende mythe, maar was politiek gezien ook nogal omstreden. Over het leven van Evita is een musical gemaakt en een film.
Het leven van Evita
Eva Maria Ibarguren werd in 1919 in het Argentijnse dorpje Los Toldos geboren. Haar ouders waren niet getrouwd, haar moeder Juana Ibarguren was de minares van Juan Duarte die naast haar gezin ook zijn eigen gezin onderhield. In tegenstelling tot haar drie oudere zussen en broer, werd Eva Maria niet door hun vader erkend. Toen zij zeven was overleed haar vader als gevolg van een auto-ongeluk, waardoor moeder Juana met haar vijf kinderen onverzorgd achterbleef. In Los Toldos werden zij behandeld als paria’s en het gezin verhuisde naar Junín, waar men ook al snel op de hoogte was van de familiegeschiedenis. De vernedering en onrechtvaardigheid zou Eva altijd met zich mee blijven dragen, evenals haar status als “onecht” kind. Op haar vijftiende verhuisde Eva naar Buenos Aires, mogelijk met behulp van tangozanger Agustin Magaldi of met hulp van haar moeder. Omdat ze diploma’s noch connecties had, had ze in Buenos Aires aanvankelijk de grootste moeite om aan de slag te komen, maar uiteindelijk vond ze werk als radio- en filmactrice in B-films en soapseries. Ze maakte carrière als radio-actrice en speelde een paar hoofdrollen in een historische dramaserie over belangrijke vrouwen in de geschiedenis. Tijdens een inzamelingsactie voor slachtoffers van een aardbeving ontmoette Eva kolonel Juan Perón, haar latere echtgenoot. Deze werd in 1945 gearresteerd door zijn politieke tegenstanders, maar hij kwam vrij na grootschalige demonstraties tegen zijn arrestatie. De Evita-mythe verhaalt soms dat zij het was die de arbeiders tot protest aanspoorde, maar volgens historici is dit niet erg waarschijnlijk omdat zij destijds nog nauwelijks invloed had. Na Perón’s vrijlating trouwden Eva en hij in oktober 1945. Eva’s films verdwenen uit de Argentijnse bioscopen, omdat het als ongepast werd gezien dat een politicus zich inliet met een soapster. Eva’s carrière nam een geheel andere wending als campagne-leider voor haar echtgenoot, die zich verkiesbaar had gesteld voor de presidentsverkiezingen in 1946.Tijdens haar wekelijkse radioprogramma richtte ze zich vooral op de arbeiders en benadrukte ze haar eigen eenvoudige komaf. Ze vergezelde haar man naar alle uithoeken van Argentinië en ze werd als Evita, kleine Eva, bijzonder geliefd bij het volk dat haar al kende van de radio en het witte doek.
De elite, het leger en de politieke tegenstanders van Perón konden daarentegen haar bloed wel drinken. Juan Perón werd tot president gekozen, waardoor de politieke invloed van Evita geleidelijk aan nog verder uitbreidde. Ze creeërde een ware cultus rond Juan Perón, niet alleen in Argentinië, maar tijdens de “Regenboog-tournee” in 1947 ook in Europa. Hierna zette zij zich actief in voor de armoedebestrijding in Argentinië. De Eva Perón Stichting werd opgericht, die een belangrijke bijdrage leverde aan de Argentijnse maatschappij. Zo werden er ziekenhuizen en weeshuizen gebouwd, kreeg iedereen recht op medische zorg en richtte Eva de vrouwenafdeling van de Peronistische beweging op, de eerste en machtige politieke vrouwenbeweging in Argentinië. Evita veranderde in deze periode ook haar image, dat soberder en serieuzer was dan voorheen. In plaats van modieuze kleding en bijzondere kapsels, droeg ze eenvoudige mantelpakjes en haar haar in een knotje. Net als rond president Perón ontstond er ook rond haar persoon een ware cultus en werden er stations, steden en zelfs een ster naar haar vernoemd. Toch bleef ze ervoor zorgen dat zij haar man niet overschaduwde. Terwijl de middenklasse en de elite op haar bleven neerkijken, werd ze verafgood door de arbeidersklasse. Onder druk van het volk nam ze zich voor zich verkiesbaar te stellen als vicepresident, maar na bedenktijd en besloot ze zich terug te trekken. Officieel werd als reden voor de beslissing gegeven dat ze had ingezien dat ze naast Juan Perón beter zou functioneren als echtgenote dan als lid van zijn regering. Waarschijnlijk gaf ze echter toe aan de druk van de legerleiding, die dreigde het regime omver te werpen als Evita als vicepresident de macht over het leger zou krijgen. Daarbij kwamen nog haar gezondheidsproblemen. In 1951 werd baarmoederhalskanker, met uitzaaiingen in de gehele buikholte, geconstateerd. Het jaar daarop werd Perón opnieuw president in de eerste verkiezing waarbij vrouwen mochten stemmen. Hij dankte zijn herverkiezing dan ook mede aan Eva’s politieke organisatie van vrouwen. Evita werd uitgeroepen tot “Spiritueel Leider van de Natie” maar heeft niet lang van deze eretitel mogen genieten.
Evita’s dood en daarna
Op 26 juli 1952 overleed Evita, drieëndertig jaar oud. Argentinië ging direct in diepe rouw en haar begrafenis was een groots publiek spektakel, dat slechts geëvenaard is door de reacties op het overlijden van prinses Diana in 1997. Evita’s lichaam werd gebalsemd en heeft merkwaardig genoeg tal van reizen ondernomen. De bedoeling was dat er een monument voor haar zou worden opgericht, met het gebalsemde lichaam erin dat te bezichtigen zou zijn door het publiek. Omdat Perón’s regime omver werd geworpen kwam dat monument echter niet van de grond. Bovendien werden Eva’s stoffelijke resten ontvoerd door het leger, dat bang was dat het lichaam een inspiratiebron voor revolutionairen zou worden. Twee jaar lang werd het van de ene geheime plek naar de andere gesleept, en uiteindelijk in 1957 in Milaan onder een valse naam begraven. In 1971 werd ze opgegraven en aan Perón teruggegeven, die op dat moment in Spanje woonde. In 1973 werd Juan Perón nogmaals president van Argentinië, maar stierf acht maanden later. Hij had nog geen gelegenheid gehad het lichaam naar Argentinië te halen. Perón’s nieuwe echtgenote Isabel, tevens vicepresident en dus de nieuwe president, herenigde Juan en Evita en liet ze samen opbaren in het presidentieel paleis. Vervolgens werden ze toch weer gescheiden begraven, Juan op de begraafplaats La Chacarita en Evita in het familiegraf van de familie Duarte op La Recoleta. Ze werd weer opgegraven toen in 1976 Jorge Videla aan de macht kwam, maar een half jaar later weer aan de familie teruggegeven. Momenteel ligt ze onder een aantal lagen staal, om grafschennis te voorkomen, in de familietombe van de Duartes. Of dit nu echt haar laatste rustplaats zal zijn valt nog maar te bezien, aangezien er druk wordt gelobbyd om de lichamen van Juan en Evita weer samen te brengen.
Evita, de musical en de film
De musical Evita van Andrew Lloyd Webber en Tim Rice werd in 1976 gelanceerd als conceptalbum met de zangeres Julie Covington in de hoofdrol. Het prachtige nummer “Don’t cry for me Argentina” kwam hoog in de hitparades. Na het succes van de muziek, ging de musical in 1978 in première op het Londense West End, met Elaine Page en David Essex in de hoofdrollen. Een jaar later ging de musical in New York in première op Broadway. Later volgden ook voorstellingen in Nederland, Duitsland en Oostenrijk. De musical werd vervolgens verfilmd door Alan Parker in 1996. Andrew Lloyd Webber en Tim Rice voegden voor die gelegenheid een nieuw liedje toe, “You must love me”, waarmee ze in 1997 een Oscar wonnen voor de beste filmsong. Madonna speelt de titelrol, waarmee ze een Golden Globe in de wacht sleepte, Jonathan Pryce vertolkt de rol van Juan Perón en Antonio Banderas schittert als Ché Guevara. Inmiddels is de musical weer aan een nieuwe versie toe. In 2005 werd deze op West End uitgevoerd, voorzien van het voor de film gecomponeerde nummer “You must love me”. In Nederland en Vlaanderen ging eveneens weer een nieuwe productie van start. Het grillige levensverhaal van deze bijzondere en inspirerende vrouw blijft op deze manier voortleven in de herinnering.
