Winterhanden en voeten veroorzaken klachten in het najaar en de winter en na blootstelling aan kou. Er ontstaan rode of paarsblauwe verkleuringen op de vingers of de tenen die pijnlijk en branderig kunnen zijn vooral bij opwarming van de lichaamsdelen. Deze verschijnselen kunnen ook voorkomen op de ogen, oren, neus, kin of aan de benen. Er kunnen blaren ontstaan die kapot kunnen gaan.
De oorzaak
Normaal trekken de kleine haarvaten die het bloed onder de huid vervoeren samen bij kou. Daarmee wordt voorkomen dat het lichaam te veel warmte verliest. Bij warmte verwijden de bloedvaten zich weer zodat de bloedtoevoer naar de huid zich weer herstelt. Bij winterhanden en voeten is dit proces versterkt waardoor het bloed zich ophoopt en er een ontstekingsreactie in de kleine bloedvaatjes ontstaat. Er is geen duidelijke oorzaak bekend maar erfelijke aanleg zou een rol kunnen spelen. Mensen die overmatig transpireren hebben er meer last van evenals mensen die veel in de kou werken, ouderen, mensen met bloedarmoede, anorexiapatiënten, ( vanwege de slechte voedingstoestand) mensen die niet geregeld bewegen, vrouwen hebben er meer kans op dan mannen en door bepaalde geneesmiddelen (bètablokkers) kunnen de klachten verergeren.
Winterhanden en voeten zijn vervelend maar het is niet ernstig. Meestal verdwijnen de klachten na een aantal weken vanzelf. Wie een keer winterhanden en voeten heeft gehad krijgt het vaak elk jaar weer tenzij de nodige voorzorgsmaatregelen worden genomen.
In uitzonderlijke gevallen kunnen de klachten ook in de lente en zomer ontstaan door kou of vocht.
Voorkomen en behandelen
Voorkomen
– Draag voldoende, ruime kleding ( warme goed passende handschoenen, sokken en schoenen) en verwissel natte kleding voor droge zodat afkoeling door de kou zoveel mogelijk wordt voorkomen. Knellende kleding of schoenen kunnen het ontstaan van winterhanden en voeten bevorderen. Draag bij voorkeur leren schoenen met een rubberen of leren zool omdat leer warm is, waterdicht en het absorbeert voetvocht. ( voorkomt natte sokken) Een laagje vette zalf (vaseline) beschermt de huid.
– Een aangename en gelijkmatige temperatuur in huis is beter.
– Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en voorkom lang stilstaan in de kou.
– Overleg met een arts als de klachten verergeren door medicijngebruik.
– Niet roken of stoppen met roken.
Behandelen
– Voorzichtig masseren van de lichaamsdelen en niet krabben bij jeuk.
– Vermijd extreme warmte. Dus niet opwarmen bij de kachel.
– Wisselbaden kunnen verlichting geven maar bij sommige mensen verergeren de klachten hierdoor. Wisselbaden (warm/koud) stimuleren de bloedsomloop. Doe de voeten/handen afwisselend 2 tot 3 minuten in warm water en dan 2 tot 3 seconden in koud water. Herhaal dit 6 tot 8 keer. Begin hiermee voordat de winter begint.
– Bij jeuk of huidbeschadigingen kan een crème of zalf de klachten verminderen.
– Vaatverwijdende middelen.
– Gebruik extra vitamine D
Bij de tips voor de behandeling van winterhanden en voeten is niet aangetoond dat ze ook daadwerkelijk effect hebben
