1. weigeren het lichaamsgewicht te
handhaven
2. intense angst om in gewicht toe
te nemen terwijl er sprake is van ondergewicht (volgens de BMI-index)
3. ontkennen van de ernst van het huidige lage lichaamsgewicht
4. lage zelfwaardering
5. uitblijven van minstens drie opeenvolgende menstruaties
Wat is anorexia?
De overtuiging te dik te zijn stimuleert
voortdurend het streven om af te vallen. De gedachte aan de mogelijkheden om
(niet) te eten en te lijnen maken onophoudelijk deel uit van de dagelijkse
bezigheden.
Opmerkelijk is dat het gewichtsverlies niet
leidt tot het stoppen met lijnen. De angst om dik te worden wordt hierdoor
juist versterkt, wat het lijngedrag in stand houdt. Gewichtsverlies wordt door
anorexiapatiënten beschouwd als een prestatie en als een teken van
zelfdiscipline. Zij ontlenen hieraan een groot deel van hun zelfwaardering. Er
zijn verschillende manieren om extreem te lijnen. Zo min mogelijk eten, na een
eetbui het ingenomen ‘verboden’ voedsel zo snel mogelijk uitbraken of
laxeermiddelen gebruiken. De lichamelijke gevolgen van de ondervoeding die
ontstaan na extreem lijnen zijn o.a. ontregelde elektrolytenhuishouding
(natrium, kalium, chloride), een vertraagde hartslag, een verlaagde bloeddruk
en lichaamstemperatuur. Dit laatste kan leiden tot donsachtige beharing. Ook
slaapstoornissen en depressiviteit zijn mogelijke gevolgen van een aanhoudende
drang om te lijnen ondanks een aanzienlijk ondergewicht. In tien procent van de
gevallen waarvoor opname in het ziekenhuis noodzakelijk is, leidt anorexia tot
de dood.
Hoe komt het?
Anorexia komt vooral voor in westerse
landen waar een overdaad aan voedsel is en het slankheidsideaal populair is.
Het blijkt dat dit ideaal niet alleen verantwoordelijk is voor eetstoornissen,
anders zouden er veel meer vrouwen (en mannen) zijn die aan anorexia lijden.
Vaak treedt deze eetstoornis op na vervelende en/ of ingrijpende
gebeurtenissen. Het is bekend dat eetstoornissen vaak in de puberteit beginnen.
Een woelige tijd waarin zich veel lichamelijke en psychische veranderingen
voordoen; een prima voedingsbodem om anorexia te ontwikkelen.
Wat kun je er aan doen?
De genezing van anorexia nervosa is een
langdurig proces, waarbij het niet voldoende is alleen aandacht te besteden aan
gewichtstoename. De oplossing van de eetstoornis moet ook gezocht worden in het
wijzigen van de gedachte te dik te zijn en de angst om nog ‘dikker’ te worden.
Bovendien moeten anorexia- patiënten leren hun lichaam te accepteren en dat
zelfwaardering niet alleen hoeft af te hangen van bepaalde ideeën over
lichaamsvormen en gewicht. Kennis over voeding en controlemaatregelen speelt
eveneens een belangrijke rol bij de behandeling.
