Voor iedereen die houdt van gezond en exotisch voedsel, heeft de Japanse keuken veel te bieden. Ze kent een aantal unieke en karakteristieke producten, die een bijzondere smaak en geur aan je gerechten kunnen geven. Daarnaast bevatten ze vaak een speciale samenstelling van voedingsstoffen en kunnen daarom een gezonde aanvulling op ons gebruikelijke voedsel betekenen. Veel Japanse producten worden nog volgens een eeuwenoude traditie bereid en ondergaan daarom een eenvoudige en natuurlijke bewerking. In de traditionele Oosterse geneeskunde staan enkele ervan ook bekend om hun effecten om genezingsprocessen te ondersteunen en/of een preventief effect. Kortom, de Japanse specialiteiten zijn niet alleen lekker en apart, maar ook nog gezond. Het is zeker de moeite waard om ze eens uit te proberen!
Shiitake
Shiitake wordt in Japan ook wel de “keizer onder de paddestoelen” genoemd en er worden vele geneeskrachtige effecten aan toegeschreven, waaronder het vocht- en vetafdrijvende effect. Hoewel er tegenwoordig in veel supermarkten ook verse Shiitake’s te koop zijn, prefereert de kenner de gedroogde Shiitake, die wordt gekweekt op boomstammen. De gedroogde Shiitake moet je eerst laten weken en het vocht is een bijzonder smaakvolle bouillon.
Lotus
Verse lotus kun je als groente eten, bijvoorbeeld gebakken in een Chinese of Japanse groenteschotel, samen met met broccoli, taugé, Chinese kool of pak-soy. Als poeder is lotus meer een soort geneesmiddel met een slijmoplossende werking. Het wordt in Japan dan ook veel gebruikt in geval van problemen met de luchtwegen, zoals verkoudheden, slijm ophoesten en bijholte-ontstekingen.
Umeboshi
De parel op de kroon van het Japanse voedsel is wel Umeboshi, een in zout ingelegde pruim. Eigenlijk is Umeboshi niet echt een pruim maar een soort van abrikoos, die zowel in Japan en als in China al eeuwenlang bekend is als hoogwaardig voedsel, bijna een medicijn. De pruim, dan nog Ume geheten, wordt in houten vaten gelegd samen met zeezout en Shisoblad. Hierdoor komt er een fermentatieproces op gang. Door een gewicht op de deksel van het vat verzamelt het sap zich beneden in het vat, dit is de Ume-su. De van hun sap ontdane en gezouten vruchtjes worden daarna zo´n drie dagen in de zon gedroogd en heten dan Umeboshi. Zij zijn, als gevolg van het fermentatie-proces, niet alleen lang houdbaar maar bevatten ook een aantal organische zuren, mineralen en anti-oxidanten, die een bijzonder effect op de gezondheid hebben.
Zo bevorderen ze de opname van calcium en andere mineralen, hebben ze een ontzurende werking en stimuleren ze de lever en nieren in hun ontgiftingsprocessen. Umeboshi bevordert de spijsvertering, balanceert Yin en Yang en stimuleert de aanmaak van IgA-cellen, een belangrijke schakel in het immuun-systeem.
De karakteristieke zout-zure smaak van Umeboshi is in Japan een delicatesse. Toch worden ze ook daar alleen in kleine hoeveelheden gegeten. In de Japanse lunchtrommeltjes, Bento genaamd, wordt de donkerrode Umeboshi vaak in het centrum van het rijstvakje gelegd om daarmee de Japanse vlag na te bootsen.
Behalve Umeboshi bestaat er ook Ume-pasta, dit is gemalen Ume. Ook Ume-pasta smaakt zout-zuur en is een smaakmaker, vooral geschikt voor in groentegerechten waarin het eventueel keukenzout kan vervangen. Ume-su is de vloeistof die uit de pruimen wordt geperst tijdens het fermentatie-proces. Het is minder zuur dan azijn en een beetje zout van smaak, met een prikkelend aroma. Je kunt het in salades gebruiken als dressing, eventueel verdund met sojasaus en water. Ume-concentraat is het ingedikte sap van de Ume-pruim, zo sterk dat je het eerder als geneesmiddel kunt zien dan als ingrediënt in de keuken. Het neutraliseert gifstoffen in het lichaam en heeft een sterk antiseptische werking. Een mespuntje opgelost in een kopje heet water of thee is vaak al voldoende als je je niet lekker voelt of als je eten verkeerd is gevallen.
Shisoblad
Shisobladeren worden gebruikt bij de bereiding van Umeboshi, waarbij zij fungeren als conserveringsmiddel en natuurlijke kleurstof. Shisoblad is het ingelegde blad van de Perilla Frutescens. Van zichzelf heeft het blad al een kruidige, sterke smaak die wordt versterkt door het inleggen. Shisoblad bevat veel vitamine A, C en B2 en linoleenzuur. De bladeren kunnen worden gebruikt zoals ingelegde of verse wijnbladeren, om gerechten in te pakken, als garnering en als smaakmaker. Shisoblad kun je ook poedervorm kopen.
Gomasio
Gomasio, ook wel sesamzout genoemd, is een bijzondere smaakmaker die wordt gemaakt van geroosterd sesamzaad en zeezout. Meestal bestaat Gomasio uit 10 of 12 delen sesamzaad en een deel zeezout. Je kunt het over groenteschotels, rijst- en graangerechten, en eigenlijk over alles wat een hartige, licht zoute smaak kan gebruiken.
Sake
Sake wordt wordt wel wijn genoemd, maar druiven komen er niet aan te pas. Sake wordt gestookt van witte- of zilvervliesrijst. De rijst wordt eerst gestoomd en gefermenteerd door middel van Koji, een schimmelcultuur. Hierna wordt bronwater toegevoegd waarmee een natuurlijke alcoholische drank ontstaat. Door de zuiverheid van de ingrediënten heeft sake nauwelijks bijverschijnselen. Het is alcohol, maar je moet er wel heel veel van drinken om de volgende morgen met een kater wakker te worden.
