John Demjanjuk is in de Oekraïne geboren. Hij is gepensioneerd en was werknemer van een autofabriek in Ohio, Cleveland. In 1986 is hij door de VS uitgeleverd aan Israël, omdat hij er van beschuldigd werd Ivan de Verschrikkelijke te zijn, een kampbewaker van het concentratiekamp Treblinka. Het Israëlische Hoge gerechtshof heeft zijn veroordeling en doodsvonnis weerlegd, vanwege gebrek aan bewijs: Demjanjuk zou die Ivan de Verschrikkelijke niet zijn.
Hij keerde terug naar de Verenigde Staten, maar 7 jaar geleden heeft een andere rechter geoordeeld, dat er nu genoeg bewijs was om aan te tonen, dat hij werkelijk een bewaker was geweest bij verschillende concentratiekampen. Zijn Amerikaanse staatsburgerschap werd hem afgenomen. Demjanjuk bleef in de Verenigde Staten wonen. De regering moest er nog over beslissen wat ze met hem zouden gaan doen.
Intussen zeiden Duitse officieren van justitie, dat zij hem in verband konden brengen met zeker 29.000 mensen, die gedood waren in de kampen Sobibor en Treblinka. De advocaten van Demjanjuk probeerden het uitzettingsbevel te blokkeren.
Het verhaal van Demjanjuk
Ivan Demjanjuk werd in 1920 geboren in het Oekraïnse dorpje Dubovi Makharintsi. Hij was soldaat bij het Rode Leger tot hij door de Duitsers gevangen genomen werd in het Oosten van de Krim in 1942. Tijdens zijn proces in Israël verklaarde hij, dat hij werd vastgehouden als krijgsgevangene in een kamp in Chelmno tot 1944.Toen werd hij overgeplaatst naar Oostenrijk, waar hij bij een anti-Sovjet-Russische militaire eenheid heeft gediend. deze eenheid werd gefinancieerd door de Duitse regering en hier heeft hij gevochten tot de Geallieerden de Duitsers hadden overwonnen. In 1952 emigreerde hij naar Amerika, waar hij in Ohio werkte als automonteur.
De Trawniki eenheid
Volgens een rechterlijke uitspraak in 2002 waren er betrouwbare aanwijzingen, dat hij in feite een gewapende bewaker was in: Sobibor, waar 250.000 mannen, vrouwen en kinderen werden vermoord; in het Majdanek concentratiekamp, waar tenminste 170.000 mensen zijn omgekomen; het Flossenbürg concentratiekamp, waar 30.000 mensen omkwamen. Maar ook werd duidelijk, dat hij lid was van de Trawniki-eenheid, een eenheid, die getraind was om het nazi-programma om Joden hun eigendommen te onteigenen, ze te brengen naar concentratiekampen en hen uiteindelijk om te brengen. Deze eenheid, genoemd naar een dorp in Polen, bestond uit vrijwilligers uit het Rode Leger, die krijgsgevangenen waren van de Duitsers. Zij werden getraind door de Duitsers om hun plannen met de Joden uit te voeren. Een van de leden van deze eenheid had bevoegdheid om te helpen bij de gaskamers van Treblinka. Ook was bekend, dat hij persoonlijk veel Joden heeft vermoord. Er waren nog veel getuigen, die dit hebben kunnen vertellen. Dat was Ivan de Verschrikkelijke.
In 1983 werd hij uitgeleverd aan Israël, vanwege oorlogsmisdaden. Maar zijn advocaten voerden aan, dat Demjanjuk slachtoffer was van een persoonsverwisseling. Dit, ondanks het feit, dat 5 getuigen hem identificeerden als Ivan de Verschrikkelijke. Een identiteitskaart toonde aan, dat hij stond ingeschreven bij de Trawniki eenheid. In 1988 werd hij schuldig bevonden en veroordeeld tot de dood.
Deze veroordeling werd uiteindelijk vernietigd door het Israëlisch Hogergerechtshof na aanwijzingen uit de archieven van de voormalige Russische geheime dienst KGB. Volgens deze archieven was een andere man, genaamd Ivan Marchenko, Ivan de Verschrikkelijke, bewaker in de diverse kampen.
Terug in de VS
Nadat hij was vrijgesproken in Israël, ging Demjanjuk terug naar de Verenigde Staten, waar hij in 1988 zijn staatburgerschap terug kreeg. Maar in 2002 werd hem dit weer afgenomen, want een Districtsrechtbank oordeelde, dat -zelfs al was hij Ivan de Verschrikkelijke niet- er wel degelijk bewijzen waren, dat hij een bewaker was geweest in concentratiekampen. Hij ging in hoger beroep, maar ook deze rechters bevestigden de beslissing van de rechtbank en oordeelde, dat hij moest worden uitgeleverd aan zijn geboorteland Oekraïne, Duitsland of Polen. Ook de hoogste rechtbank in de VS verwierp zijn beroep en zei, dat hij het land uit moest, maar hij bleef er wonen.
Totdat in november 2008 Duitsland om zijn uitlevering vroeg. Men zei nu genoeg bewijs te hebben om aan te tonen, dat hij betrokken was bij de moord van 29.000 Joden in de kampen. Er waren zelfs lijsten van namen van mensen, die Demjanjuk persoonlijk naar de gaskamers had gebracht. Tot nu toe is het nog niet gelukt om hem naar Duitsland te laten reizen. Zijn advocaten zeggen, dat zijn gezondheid te slecht is om te kunnen reizen.
De organisatie, die al veel Duitse oorlogsmisdadigers heeft opgespoord en laten berechten, het Simon Wiesenthalcentrum, zou graag zien, dat de VS zich hard maakt om hem zo snel mogelijk uit te leveren aan Duitsland, zodat hij toch nog kan worden berecht.
