De sauna is oorspronkelijk een Finse uitvinding, waarvan de naam “kuil” betekent. Tijdens de Olympische spelen van 1936 hadden de Finnen de voor hen onmisbare sauna meegenomen. Zij behaalden opmerkelijk goede resultaten, hetgeen door de pers in verband werd gebracht met het gebruik van hun sauna. Dit stimuleerde de opmars van de sauna in Europa enorm, waaronder ook in Nederland. De Nederlandse Sauna Vereniging, die al meer dan vijfentwintig jaar bestaat, zorgt ervoor dat de Finse sauna-traditie in ere gehouden wordt.
De positieve effecten van de Finse sauna
In de saunacabine wordt je lichaamstemperatuur verhoogd tot 39 °Celsius, waarop je lichaam reageert door te gaan zweten. Dit heeft een aantal positieve gevolgen zoals verbetering van de bloedcirculatie, de ademhaling, de stofwisseling, verlaging van de bloeddruk en ontspanning van de spieren. Sauna is verder heel goed voor je huid, omdat deze grondig wordt gereinigd waarbij je veel oude en dode huidcellen kwijtraakt. Bij een droge huid wordt de structuur verbeterd door het opnemen van water en het activeren van de zweetklieren. Bij regelmatig saunagebruik vertraagt de veroudering van de huid omdat de doorbloeding van de huid verbetert. Tijdens de afkoelfase verkleinen de bloedvaten zich, waardoor ze getraind worden. Daarnaast verhoogt het langdurige gepoedel, de gezelligheid en het ontspannen je algemene welzijn.
Het sauna-ritueel
De door de Nederlandse Sauna Vereniging aanbevolen “gebruiksaanwijzing” is als volgt:
1: Naar het toilet. Door vooraf naar het toilet te gaan, voorkom je dat je tijdens je saunaronde de volgorde moet onderbreken.
2: Douchen. Ook als je eerder op de dag al hebt gedouched, neem je voordat je de saunacabine binnengaat een warme douche.
3 : Afdrogen. Het is belangrijk om je na het douchen goed af te drogen.
4: Een warm voetenbad. In veel sauna´s tref je warme voetenbaden aan. Voordat je de saunacabine ingaat, kun je hierin je voeten een paar minuten opwarmen. Door de voetzoolreflexen wordt je lichaam alvast voorverwarmd.
5: De saunacabine. In de saunacabine, die altijd geheel van hout is, ligt de temperatuur tussen de 70 en de 100 graden Celsius, afhankelijk van de hoogte. Doorgaans zijn er drie banken op verschillende hoogte, op de bovenste bank is het dus veel heter dan op de onderste. Probeer uit wat je zelf het lekkerste vindt. Er zijn mensen die graag liggen, en anderen die liever zitten. Ook dit moet je zelf uitproberen. Afhankelijk van je reactie kan een saunagang tussen de 10 en 15 minuten duren. Maar maak geen halszaak van die minuten, ieder mens reageert anders en je voelt zelf het beste wat voor jouw lichaam het prettigste aanvoelt.
6: Afkoelen. Nu je zoveel warmte hebt verzamelt, moet je die door afkoeling geleidelijk weer kwijtraken. Ook hiervoor moet je rustig de tijd nemen. Begin met een paar flinke teugen frisse buitenlucht. Zowel zomers als ’s winters is het aan te raden om na de droge sauna-cabine een flinke portie zuurstof in te ademen. Voor het verder afkoelen zijn er in de meeste sauna´s diverse mogelijkheden als de koude douche, de stortdouche buiten, de waterslang en het koude dompelbad.
7 : Weer het warme voetenbad. Nogmaals maak je gebruik van het warme voetenbad. Dit bevordert de doorbloeding en voorkomt dat je na het afkoelen koud blijft.
8 : Rusten. Je lichaam heeft na deze inspanning even rust nodig. Rust hierom minimaal 15 minuten uit in een rustruimte. Ondertussen kun je het vochtverlies tijdens het verblijf in de saunacabine tijdens de rust weer aanvullen met een drankje.
9. Herhalen. Na de rust herhaal je de stappen 4 tot en met 8. Je kunt dit zo vaak doen als je lekker vindt, voor de meeste mensen zal dat tussen de 2 en de 4 keer zijn. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van hoeveel tijd je in totaal in het saunabedrijf besteedt, en of je tussendoor nog een maaltijd gebruikt.
Nieuwe ontwikkelingen in sauna-land
Als je tegenwoordig naar de sauna gaat, dan betekent dat meestal dat je naar een saunabedrijf gaat. Deze bedrijven worden ook “thermen” genoemd, hetgeen is afgeleid van het Griekse woord Therme. De Therme uit de Griekse oudheid was niet alleen een badhuis, maar had ook een sportschool en een café. Behalve het schoon worden, ontspanning en het gezondheids-aspect was er in de antieke thermen ook volop aandacht voor gezelligheid en sociale contacten.
Veel saunabedrijven of Thermen hebben niet alleen meerdere droge saunacabines naar Fins gebruik, maar ook verschillende andere voorzieningen. Het kan dan gaan om jacuzzi´s, kruidenbaden, Turkse stoombaden, massages, zonnebanken en een restaurant.
Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de voorzieningen in de thermen volgen elkaar steeds sneller op, hieronder volgt slechts een greep uit de mogelijkheden.
Infrarood-cabines zijn al min of meer standaard in veel, en zelfs in de kleinere, saunabedrijven. De infraroodstraling heeft een diepreinigende werking en een weldadig effect op spier- en gewrichtsaandoeningen. Let goed op de instructies, want deze zijn heel anders dan bij de gewone Finse sauna.
In de “Zuurstofsauna” wordt de atmosfeer kunstmatig verrijkt met bijna 100% zuivere zuurstof.
In de “Zoutkristalgrot” worden speciaal uit Nepal geïmporteerde zoutkristallen verhit, waardoor mineralen vrijkomen die de lucht ioniseren. Deze verdamping en de heersende vochtigheidsgraad zorgen ervoor dat je de bijzondere, zuiverende dampen kunt inademen.
Het zogenaamde “Floaten” is het gewichtloos drijven in een speciale cabine, die prikkels van buitenaf uitsluit. Je drijft op extreem zout water met een temperatuur van 35,5° Celsius. Onderzoek heeft aangetoond dat floaten bij uitstek geschikt is om stress te voorkomen te en genezen.
Of je nu naar een simpele Finse sauna gaat of naar de meest luxueuze thermen, gezellig poedelen blijft pure verwennerij die de meesten van ons hard nodig zullen hebben in deze gehaaste tijd. In Nederland en Vlaanderen zijn de meeste openbare sauna’s gemengd en is naakt gebruik ervan de regel. Dit heeft niets met sex te maken, maar zo kun je nu eenmaal op de meest hygiënische en effectieve manier gebruik maken van de sauna. Als je er zeker van wilt zijn dat een saunabedrijf de kwaliteitsregels in acht neemt, kun je zoeken naar een bij de Nederlandse Sauna Vereniging aangesloten sauna. Bij deze Vereniging zijn ruim vijftig bedrijven aangesloten, de meesten in Nederland en één in België. Zij zijn te herkennen aan een driehoekig schild met de letters NSV aan de gevel.
